Ο συγγραφέας Μπάμπης Χαραλαμπούλιας παραχωρεί μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα συνέντευξη στον Βασίλη Μόραλη εικαστικό και ambassador σε θέματα συμπερίληψης-Δικαίωμα στη διαπολιτισμικότητα στο μη κερδοσκοπικό σωματείο Vision Network Athens για το Flash.gr
Ο Βασίλης Μόραλης, συνάντησε τον Μπάμπη Χαραλαμπούλια στη Θεσσαλονίκη και είχαν μια άκρως ενδιαφέρουσα συζήτηση.
Το βιβλίο σας εκδόθηκε τα πρώτα χρόνια της κρίσης και η ιστορία βασίζεται σε αυτή. Αν το εκδίδατε σήμερα ποια σημεία θα άλλαζαν;
‘’Οι Θεομπαίχτες’’ διαδραματίζονται σε έναν αναλογικό κόσμο. Πλέον έχουμε εισέλθει σε έναν περιβάλλον όπου η ψηφιοποίηση εξαπλώνεται σε κάθε πτυχή της ζωής μας. Νομίζω ότι ο Σωκράτης Χαρίτος, ο κεντρικός ήρωας του βιβλίου, θα ήταν πανευτυχής ως μάνατζερ θαυματουργής αγίας με τις νέες ασύγκριτες δυνατότητες επηρεασμού που προσφέρουν τα κοινωνικά δίκτυα και η τεχνολογία των smart phones.
Θυμάστε κάποιο σημείο κλειδί που σας έκανε να συλλάβετε την ιδέα συγγραφής του;
Από δημιουργική άποψη δεν λειτουργώ με σημεία κλειδιά. Το χτίσιμο της ιστορίας γίνεται σταδιακά και πάνω στον αρχικό σκελετό αρχίζουν να κουμπώνουν θέματα ενδιαφέροντος που ενσωματώνονται στη πλοκή και αναπτύσσονται παράλληλα.
Η κρίση όσον αφορά το βιβλίο, θα πιστωθεί ως αφορμή να γραφούν καλά βιβλία ή όχι;
Η Κρίση ήταν ένα χτύπημα που αντί να ηλεκτρίσει τους Έλληνες δημιουργούς τους έριξε αναίσθητους. Σε γενικές γραμμές η σύγχρονη ελληνική λογοτεχνία αποστασιοποιήθηκε από την Κρίση -αν και υπήρξαν αναφορές αλλά μάλλον ως διακοσμητικές προσθήκες. Ο σύγχρονος εκδοτικός χώρος (πλην εξαιρέσεων) έχει μια τάση προς θεματολογίες διαφυγής από τη πραγματικότητα (ρομάντζα, αυτοαναφορικές –υπαρξιακές νουβέλες,) και αν καταπιαστεί με πολιτικοκοινωνικά θέματα προτιμά πολιτικώς ορθά όπως ο Εμφύλιος ή η δικτατορία που έχουν καθαγιαστεί μες στη κολυμβήθρα της Μεταπολίτευσης και σερβίρονται άφοβα. Η απουσία ενός νηφάλιου κι εμπεριστατωμένου δημόσιου διαλόγου για τα βαθύτερα αίτια της Κρίσης (στον οποίο η σύγχρονη λογοτεχνία θα έπρεπε να συνεισφέρει) αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο τα ίδια λάθη να επαναληφθούν μόλις η συλλογική μνήμη ξεθωριάσει, ενώ επρόκειτο για ένα ιστορικό γεγονός που σ΄ένα ώριμο κράτος θα έπρεπε να διδάσκεται στα σχολεία για να αποκτήσουν επίγνωση οι επόμενες γενιές. Δεν είναι τυχαίο ότι το Ελληνικό Κράτος έχει πτωχεύσει κατ΄επανάληψη, σα να μη μαθαίνει από την ιστορία του. Αυτό που ήθελα να αναδείξω μέσα από το βιβλίο ήταν οι αρρωστημένες νοοτροπίες που η Μεταπολίτευση μας σέρβιρε ως κανονικότητα, οι οποίες –αναπόφευκτα- μας οδήγησαν στην παρακμή.
Μετά την κρίση, η τηλεόραση έγινε καλύτερη; Οι τηλεθεατές;
Αν δεν αναδείξεις τις παθογένειες πως θα απαλλαγείς από αυτές; Απλά η πελατεία μεταπήδησε σε άλλο μέσο κι αντί να ενημερώνεται από το Μέγκα με την Τρέμη και τον Πρετεντέρη αντλεί πληροφόρηση (π.χ. για την ασφάλεια των εμβολίων) από τους ινφλουένσερς του facebook και του Twitter. Δεν είμαι σίγουρος ότι πρόκειται για πρόοδο. Η ενημέρωση από μεγάλους ειδησεογραφικούς οργανισμούς εξασφαλίζει ένα μίνιμουμ αξιοπιστίας ακόμα κι αν υπάρχουν υπόνοιες για κομματική ή επιχειρηματική διαπλοκή, σε αντίθεση με τον ανεξέλεγκτο αργόσχολο των κοινωνικών δικτύων που απλά παπαγαλίζει θυμό και τρόμο για να εισπράττει λάικ και να ανεβαίνει στο newsfeed ώστε να μολύνει ακόμα περισσότερους με fake news. Δεν είναι τυχαία η ραγδαία αύξηση συνομωσιολογίας και η διασπορά ψευδών ειδήσεων από τότε που εξαπλώθηκε το facebook και γενικότερα τα κοινωνικά δίκτυα. Η ενημέρωση διέφυγε από τα χέρια των επαγγελματιών και πέρασε σε αδαείς μετριότητες που εθίστηκαν στα λάικ και στις κοινοποιήσεις , αντλώντας προσοχή, δημοτικότητα, ακόμα και εισόδημα. Δεν έχουμε δηλαδή μια εξυγίανση νοοτροπιών αλλά μια προσαρμογή των παθογενειών σε νέα τεχνολογικά πρότυπα που προσφέρουν ασυγκρίτως μεγαλύτερες δυνατότητες επιρροής. Τα κοινωνικά δίκτυα είναι για κάθε λαϊκιστή λαοπλάνο μια φαντασίωση που έγινε πραγματικότητα.
Η συγγραφή του βιβλίου άλλαξε την σχέση σας με τα ΜΜΕ ή με την εκκλησία;
Το αντίθετο συνέβη. Οι απόψεις μου για τα ΜΜΕ και την Εκκλησία καθόρισαν τη μορφή του βιβλίου .
Έχοντας κάνει την πρώτη σας έκδοση, τι συμβουλή θα δίνατε σε όποιον θέλει να επιχειρήσει το ίδιο;
Μιλώντας από την προσωπική μου εμπειρία: να μην περιμένει ότι θα πληρωθεί για το μόχθο του· για να μην απογοητευτεί. Και απευθυνόμενος σε αυτούς που έχουν το σαράκι μέσα τους να μεταφέρω ένα σχόλιο που άκουσα από έναν πολυγραφότατο συγγραφέα: ένα βιβλίο μπορούν να γράψουν όλοι. Δεύτερο γράφουν οι συγγραφείς.
Ετοιμάζετε νέο βιβλίο;
Το μικρόβιο δεν σταματάει. Στο νέο μου εγχείρημα, η ιστορία ξεκινάει το 2015 μόνο που ο Τσίπρας δεν κάνει κωλοτούμπα, αλλά εξοστρακίζεται από τους ακροαριστερούς συντρόφους του που καταλαμβάνουν την αρχηγία και μένοντας πιστοί στη ιδεολογική τους πώρωση βγάζουν τη χώρα απ΄το ευρώ και την ΕΕ. Το βιβλίο πραγματεύεται εκείνη την δυστοπική Ελλάδα με τις πληθωριστικές νεοδραχμές του Βαρουφάκη να χτυπιέται από την πανδημία και τις τεκτονικές γεωπολιτικές αλλαγές στην ανατολική Μεσόγειο, προσπαθώντας να ιχνηλατήσει τα αποτελέσματα που παράγονται όταν ο λαϊκισμός (δηλαδή η εξαπάτηση) και μυθολογίες του βγαίνουν από το απυρόβλητο της αντιπολίτευσης και αναλαμβάνουν την εξουσία και την ευθύνη των αποφάσεων. Ας αναλογιστούν όσοι υποστήριζαν τότε ότι η χώρα έπρεπε να βγει από το ευρώ και την ΕΕ που θα βρισκόμασταν σήμερα έπειτα από δύο χρόνια κορονοϊού.
Ως συγγραφέας ποια είναι η θέση σας για την διαπολιτισμικότητα; Στο νέο βιβλίο σας υπάρχουν τέτοιου είδους αναφορές;
Οι σχέσεις μεταξύ των γηγενών και των μεταναστών που εγκαθίστανται στη χώρα βρίσκονται στον πυρήνα της θεματολογίας διότι η μετανάστευση αποτελεί ένα καίριο ζήτημα με πολλές δύσκολες προεκτάσεις ακόμα και στη γεωπολιτική θέση της χώρας. Ένας από τους βασικούς άξονες της πλοκής είναι οι πολιτικοί όροι και οι κοινωνικές συνθήκες υπό τους οποίους είναι δυνατό να επιτευχθεί αρμονική συμβίωση, είτε να καταστεί αδύνατη, καταλήγοντας σε μια ντε φάκτο διχασμένη χώρα. Για να είναι λειτουργική η προσέγγιση οφείλει να κρατάει αποστάσεις από τους ορισμούς της πολιτικής ορθότητας που βιάζεται να καταγγείλει ως ρατσιστικές ακόμα και τις υγιείς επιφυλάξεις, όπως φυσικά απαραίτητη είναι κι η απόσταση από τις ακρότητες της ξενοφοβίας.
Επιμέλεια συνέντευξης: Βασίλης Μόραλης, εικαστικός, ambassador σε θέματα συμπερίληψης-Δικαίωμα στη διαπολιτισμικότητα στο μη κερδοσκοπικό σωματείο Vision Network Athens